روشن شدن چراغ چک (Check Engine Light) در خودرو می ‌تواند دلیلی برای نگرانی باشد، اما همیشه به معنای وجود یک مشکل جدی نیست. این چراغ به عنوان یک سیستم هشدار دهنده عمل می‌کند و به راننده می‌گوید که مشکلی در سیستم کنترل آلایندگی یا موتور خودرو وجود دارد.در اینجا، به بررسی جامع علل روشن شدن چراغ چک، نحوه عیب یابی و اقدامات لازم برای رفع مشکل می ‌پردازیم.

این مقاله توسط کارشناسان مجموعه امداتکار گردآوری شده است . این مجموعه در زمینه انواع خدمات امداد خودرو کارنامه ای درخشان دارد که میتوانید این خدمات را در کمترین زمان از این مجموعه دریافت کنید.

 

چراغ چک

چراغ چک موتور، که به آن چراغ نشانگر عیب (MIL) یا چراغ اخطار موتور هم می‌گویند، یک چراغ هشدار در داشبورد خودرو است که روشن شدن آن نشان ‌دهنده وجود مشکل در سیستم موتور است. این چراغ معمولاً به شکل یک موتور کوچک یا با عبارت “Check Engine” نمایش داده می ‌شود.

چراغ چک موتور چه زمانی روشن می‌ شود؟

چراغ چک زمانی روشن می ‌شود که کامپیوتر خودرو (ECU) مشکلی را در سیستم موتور تشخیص دهد.

ECU وظیفه نظارت بر عملکرد موتور و سایر اجزای مهم خودرو را بر عهده دارد و از طریق سنسورهای مختلف، اطلاعات مربوط به عملکرد موتور را جمع‌آوری می‌کند.اگر ECU در داده‌ های دریافتی، اختلالی را تشخیص دهد، چراغ چک موتور را روشن می‌کند تا به راننده هشدار دهد.

چراغ چک و اهمیت توجه به آن

روشن شدن چراغ چک خودرو نشان ‌دهنده وجود اختلال در عملکرد ماشین است. این اختلال می ‌تواند جزئی یا جدی باشد و در برخی موارد، ممکن است به حوادث و خسارات مالی سنگین منجر شود. بنابراین، نادیده گرفتن چراغ چک روشن می ‌تواند خطرناک باشد. انجام سرویس‌ های دوره ‌ای خودرو در فواصل زمانی مشخص می ‌تواند به شناسایی مشکلات در مراحل اولیه کمک کند و احتمال روشن شدن چراغ چک را کاهش دهد. سرویس دوره‌ای شامل مواردی مانند بازبینی بخش ‌های مختلف موتور، کنترل فشار باد تایرها، بررسی لنت ‌ها، بررسی فیلترها و تعویض روغن موتور در صورت نیاز می ‌شود.

علل روشن شدن چراغ چک

دلایل متعددی برای روشن شدن چراغ چک وجود دارد که برخی از آنها رایج تر هستند:

• خرابی سنسور اکسیژن: سنسور اکسیژن میزان اکسیژن موجود در اگزوز را اندازه گیری کرده و این اطلاعات را به کامپیوتر خودرو (ECU) ارسال می‌کند. اگر سنسور اکسیژن خراب باشد، ECU اطلاعات نادرستی دریافت می‌کند که می‌ تواند منجر به روشن شدن چراغ چک شود.
• مشکلات مربوط به سیستم سوخت رسانی: نشت بنزین، کثیفی انژکتورها، خرابی پمپ بنزین و مشکلات مربوط به رگولاتور فشار سوخت می ‌توانند از جمله دلایل روشن شدن چراغ چک باشند.
• خرابی مبدل کاتالیستی: مبدل کاتالیستی آلاینده های موجود در اگزوز را به گازهای کم ضررتر تبدیل می‌کند. اگر مبدل کاتالیستی خراب باشد، چراغ چک روشن خواهد شد. این مشکل اکثرا در خودروهای قدیمی مشاهده می‌ شود و تعویض آن می ‌تواند هزینه زیادی به شما تحمیل کند. برای جلوگیری از خرابی کاتالیزور، لازم است به وضعیت سنسور اکسیژن توجه داشته باشید و تعویض روغن موتور و شمع ‌های خودرو را نیز به موقع انجام دهید. خرابی مبدل کاتالیستی باعث می‌ شود مصرف سوخت به طور نادرست افزایش یابد و با وجود فشار دادن پدال گاز، سرعت خودرو به طور قابل توجهی افزایش نیابد.
• مشکلات مربوط به سیستم جرقه زنی: خرابی شمع ها، وایر شمع ها، کویل ها و درب سوپاپ می‌ توانند از جمله دلایل روشن شدن چراغ چک باشند. وظیفه شمع‌ ها ایجاد جرقه برای احتراق بنزین و به حرکت درآوردن موتور است. اگر این اتصال برقرار نشود، جرقه ‌ای هم توسط شمع‌ ها ایجاد نمی ‌شود. یکی از دلایل رایج روشن شدن چراغ چک خودرو، مشکل در شمع‌ ها و وایرهای آن‌ها است. از آنجایی که شمع‌ ها جزء لوازم مصرفی خودرو محسوب می‌ شوند، پس از مدتی دچار فرسودگی شده و نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. وایرهای معیوب نیز علاوه بر ناتوانی در تامین جریان برق موردنیاز شمع‌ ها، می ‌توانند به باتری و کوئل خودرو آسیب برسانند و بر سایر بخش ‌های خودرو تاثیر منفی بگذارند. بنابراین، اگر شمع‌ ها یا وایرهای خودروی شما دچار مشکل هستند، باید در اولین فرصت آن‌ها را تعمیر یا تعویض کنید.
• مشکلات مربوط به سیستم EGR: سیستم EGR گازهای خروجی از موتور را دوباره به داخل آن برمی‌گرداند تا آلایندگی ها را کاهش دهد. اگر این سیستم دچار مشکل شود، چراغ چک روشن خواهد شد.
• مشکلات مربوط به سیستم خنک کننده: گرم شدن بیش از حد موتور می‌ تواند منجر به روشن شدن چراغ چک شود.
• مشکلات مربوط به باتری: اگر باتری خودرو ضعیف یا خراب باشد، ممکن است چراغ چک روشن شود.
• مشکلات مربوط به سیستم ABS: سیستم ABS از قفل شدن چرخ ها در هنگام ترمزگیری جلوگیری می‌کند. اگر این سیستم دچار مشکل شود، چراغ چک روشن خواهد شد.
• مشکلات مربوط به کیسه های هوا: اگر کیسه های هوا دچار مشکل باشند، چراغ چک روشن خواهد شد.
• نشتی خلاء: نشتی خلأ یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند باعث روشن شدن چراغ چک خودرو شود.

 

نشانه‌های نشتی خلأ:

• روشن شدن چراغ چک: یکی از علائم رایج نشتی خلأ، روشن شدن چراغ چک موتور است.
• لرزش در حالت درجا: اگر در حالت درجا، لرزش غیرعادی در خودرو خود احساس می‌کنید، ممکن است نشتی خلأ وجود داشته باشد.
• بالا رفتن دور موتور: افزایش غیرطبیعی دور موتور در حالت درجا یا هنگام رها کردن پدال گاز، می ‌تواند نشان‌ دهنده نشتی خلأ باشد.
• کاهش قدرت و شتاب: نشتی خلأ می ‌تواند باعث کاهش قدرت و شتاب خودرو شود.
• صدای غیرعادی: در برخی موارد، نشتی خلأ می ‌تواند با صدای هیس یا سوت از ناحیه موتور همراه باشد.

افت شتاب خودرو و چراغ چک روشن:

همانطور که گفته شد، روشن شدن چراغ چک می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، که برخی از آن‌ها می ‌توانند بر عملکرد موتور و به تبع آن، شتاب خودرو تأثیر منفی بگذارند. در این میان، خرابی مبدل کاتالیست، اختلال در عملکرد سنسور هوا و سنسور اکسیژن، و خرابی وایر شمع از جمله رایج ‌ترین علل افت شتاب خودرو به شمار می‌ روند.

نحوه عیب یابی:

اولین قدم برای رفع مشکل روشن شدن چراغ چک، عیب یابی برای تعیین علت آن است. شما می توانید با استفاده از یک دستگاه دیاگ (دستگاه عیب یابی) خودرو را عیب یابی کنید. همچنین برخی از خودروها دارای سیستم خود عیب یابی هستند که می تواند کد خطایی را نمایش دهد که به شما در شناسایی مشکل کمک می کند.

اقدامات لازم برای رفع مشکل:

پس از عیب یابی و مشخص شدن علت روشن شدن چراغ چک، باید اقدامات لازم برای رفع مشکل انجام شود. برخی از مشکلات را می توان به سادگی با تعویض قطعات جزئی مانند فیلتر هوا یا درپوش باک بنزین حل کرد. با این حال، برای رفع برخی از مشکلات نیاز به تخصص و ابزار خاص است و باید به یک مکانیک حرفه ای مراجعه کنید.

نکات مهم:

• اگر چراغ چک روشن شد، بهتر است در اسرع وقت خودرو را عیب یابی کنید و مشکل را رفع کنید. چرا که رانندگی با چراغ چک روشن می تواند به موتور خودرو آسیب برساند.
• اگر هنگام روشن شدن چراغ چک متوجه کاهش قدرت موتور، افزایش مصرف سوخت یا مشکلات دیگر در عملکرد خودرو شدید، باید فوراً خودرو را متوقف کنید و با یک مکانیک سیاره تماس بگیرید.
• همیشه از قطعات یدکی اورجینال برای تعمیرات خودرو خود استفاده کنید.

سخن پایانی

روشن شدن چراغ چک موتور، یک علامت هشدار دهنده است که نباید آن را نادیده گرفت. این چراغ، همانند فریادی از درون خودرو است که از وجود مشکلی در سیستم آن خبر می‌ دهد.

دلایل متعددی می ‌توانند باعث روشن شدن چراغ چک شوند، از جمله مشکلات سیستم احتراق، سیستم سوخت ‌رسانی، موتور، سنسورها و کاتالیزور. نادیده گرفتن این هشدار می‌ تواند پیامدهای جدی به دنبال داشته باشد، از جمله خرابی موتور، کاهش عملکرد، رد شدن در معاینه فنی و حتی بروز خطرات جانی.