دلایل یاتاقان زدن موتور خودرو

موتورهای خودرو، سیستم‌های پیچیده‌ای هستند که برای اطمینان از عملکرد روان و کارآمد، بر اجزای مختلف با هم کار می‌کنند. در بین این قطعات، یاتاقان ها که به انگلیسی بلبرینگ نامیده می شوند، نقش مهمی در پشتیبانی از قطعات دوار و کاهش اصطکاک دارند. با این حال، یاتاقان ها به دلیل عوامل متعددی مستعد آسیب هستند که می تواند منجر به مشکلات قابل توجهی در داخل موتور شود. دلایل یاتاقان زدن موتور خودرو چیست؟ علل اصلی آسیب بلبرینگ در موتورهای خودرو در ادامه مورد بحث قرار خواهد گرفت.این مقاله توسط کارشناسان مجموعه امداتکار که در زمینه امداد خودرو سیار فعالیت می کند نوشته شده است . همچنین اگر به دنبال نکات مهم در مورد شست و شوی موتور خودرو و مسائلی که باید در نظر گرفت هستید با امداتکار همراه باشید.

یاتاقان یا بلبرینگ چیست؟

یاتاقان یا بلبرینگ در موتور خودرو به جزء مکانیکی اطلاق می شود که محورهای چرخان را پشتیبانی می کند و اصطکاک بین قطعات متحرک را کاهش می دهد. این امکان چرخش صاف میل لنگ، میل بادامک و سایر اجزای موتور چرخان را فراهم می کند. بلبرینگ ها معمولاً از فلز ساخته می شوند و به گونه ای طراحی می شوند که در برابر دماهای بالا و بارهای سنگین مقاومت کنند.

نحوه عملکرد  یاتاقان خودرو

مکانیسم یاتاقان در موتور خودرو با هدف پشتیبانی و تسهیل چرخش نرم اجزای مختلف مانند میل لنگ، میل بادامک و میله های اتصال است. یاتاقان ها معمولاً از فولاد یا برنز ساخته می شوند و از یک حلقه بیرونی، یک حلقه داخلی، عناصر غلتشی (گلوله یا غلتک) و یک قفس برای نگه داشتن عناصر نورد در جای خود تشکیل شده اند.

یاتاقان برای کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک با ایجاد سطحی با اصطکاک کم طراحی شده است که محورهای چرخان می توانند روی آن غلت بزنند. این به کاهش سایش قطعات کمک می کند و به آنها اجازه می دهد تا آزادانه با حداقل مقاومت بچرخند.

در موتور خودرو از انواع مختلفی از یاتاقان ها بسته به کاربرد استفاده می شود. انواع اصلی عبارتند از:

1. یاتاقان های اصلی: این یاتاقان ها میل لنگ را در بلوک موتور پشتیبانی می کنند و به آن اجازه می دهند که به آرامی بچرخد. آنها معمولاً از نظر اندازه بزرگتر هستند و می توانند بارهای بالا را تحمل کنند.
2. یاتاقان های شاتون: این یاتاقان ها شاتون را به میل لنگ متصل می کنند و حرکت رفت و برگشتی صافی را ارائه می دهند. آنها کوچکتر از یاتاقان های اصلی هستند، اما همچنان باید بارهای زیادی را تحمل کنند.
3. بلبرینگ میل سوپاپ: این یاتاقان ها میل بادامک را پشتیبانی می کنند که باز و بسته شدن سوپاپ های موتور را کنترل می کند. آنها چرخش صاف میل بادامک را برای زمان بندی صحیح سوپاپ تضمین می کنند.
4. یاتاقان های رانش: از این یاتاقان ها برای کنترل حرکت محوری (تراست) و همچنین حرکت چرخشی استفاده می شود. آنها از بازی بیش از حد محوری در قطعاتی مانند میل لنگ یا میل بادامک جلوگیری می کنند.

دلایل یاتاقان زدن موتور خودرو

به طور کلی، یاتاقان‌ها نقش مهمی در کاهش اصطکاک، پشتیبانی از اجزای چرخان و اطمینان از عملکرد روان بخش‌های مختلف موتور خودرو دارند. با این حال، دلایل یاتاقان زدن موتور خودرو شامل موارد زیر می­شود:

1. روانکاری ناکافی

یکی از دلایل اصلی آسیب یاتاقان، روغن کاری ناکافی است. یاتاقان ها برای کاهش اصطکاک و جلوگیری از تماس فلز با فلز نیاز به منبع دائمی روغن روان کننده یا گریس دارند. روانکاری ناکافی می تواند ناشی از سطح پایین روغن، روان کننده های بی کیفیت، یا عدم رعایت برنامه های نگهداری توصیه شده باشد. بدون روغن کاری کافی، یاتاقان ها گرما و سایش بیشتری را تجربه می کنند که منجر به خرابی زودرس می شود.

2. آلودگی ها

آلاینده هایی مانند خاک، گرد و غبار، آب یا ذرات فلزی می توانند به اجزای داخلی موتور نفوذ کرده و به یاتاقان ها آسیب برسانند. این آلاینده ها می توانند از طریق آب بندی معیوب یا سیستم های ورودی هوا وارد شوند. هنگامی که در داخل موتور قرار می گیرند، با ایجاد ذرات ساینده که باعث فرسایش سطوح و افزایش اصطکاک می شوند، عملکرد صحیح یاتاقان ها را مختل می کنند. روش‌های نگهداری منظم مانند تعویض فیلتر هوا و استفاده از مایعات تمیز می‌تواند به کاهش آسیب یاتاقان ناشی از آلودگی کمک کند.

3. اضافه بار

بارهای بیش از حد وارد شده بر روی موتورهای خودرو می تواند بر یاتاقان ها بیش از ظرفیت طراحی شده آنها فشار وارد کند و منجر به سایش سریع و در نهایت خرابی شود. اضافه بار می تواند به دلیل بکسل کردن بارهای سنگین، عادات رانندگی تهاجمی مانند شتاب گیری سریع یا ترمز شدید، یا حمل وزن بیش از حد بیش از حد مجاز خودرو رخ دهد. بارگذاری مداوم فشار زیادی بر یاتاقان ها وارد می کند و توانایی آنها را برای عملکرد صحیح به خطر می اندازد.

4. ناهماهنگی

ناهماهنگی به وضعیتی اطلاق می شود که در آن شفت های دوار به درستی با یاتاقان های جفت خود یا سایر اجزای سیستم موتور هماهنگ نیستند. ناهماهنگی می تواند به دلیل شیوه های نصب ضعیف یا عوامل خارجی مانند تصادفات یا برخوردهایی که بر هندسه تراز موتور تأثیر می گذارد، رخ دهد. در صورت عدم تراز، یاتاقان ها نیروهای ناهمواری را تجربه می کنند که منجر به افزایش سایش در مناطق خاص و در نهایت خرابی می شود.

5. درجه حرارت بالا

موتورهای خودرو در حین کار به دلیل فرآیندهای احتراق و اصطکاک بین قطعات متحرک گرمای قابل توجهی تولید می کنند. گرمای بیش از حد می تواند باعث شود که اجزای یاتاقان از نظر حرارتی فراتر از حد تحمل خود منبسط شوند و منجر به تغییر شکل و از دست دادن یکپارچگی سازه در طول زمان شود. دمای بالا می تواند ناشی از سیستم های خنک کننده نامناسب، مدت طولانی دوره های بیکاری بدون گردش هوای کافی، یا معیوب بودن فن های خنک کننده باشد.

6. عدم نگهداری

نادیده گرفتن شیوه های تعمیر و نگهداری منظم یکی از علل شایع آسیب بلبرینگ در موتور خودرو است. عدم انجام بازرسی‌های معمول، تعویض سریع قطعات فرسوده، یا رفع مشکلات جزئی می تواند به مرور زمان مشکلات را بدتر کند و منجر به آسیب جدی تر یاتاقان در جاده شود.

سخن پایانی

دلایل یاتاقان زدن موتور خودرو چیست؟ آسیب یاتاقان در موتورهای خودرو اغلب به دلیل ترکیبی از عواملی مانند روغن کاری ناکافی، آلودگی توسط ذرات خارجی، بارگذاری بیش از حد بیش از حد طراحی، مشکلات ناهماهنگی در هنگام نصب یا تصادفات، برخوردهای موثر بر هندسه تراز، دمای بالای عملیاتی بدون وجود سیستم خنک کننده کافی و فقدان شیوه های نگهداری منظم ایجاد می شود.

برای اطمینان از عملکرد بهینه و طول عمر بلبرینگ‌های موتور خودرو، برای دارندگان خودرو ضروری است که تکنیک‌های روغن‌کاری مناسب را با استفاده از روغن‌های توصیه شده در فواصل زمانی مناسب در اولویت قرار دهند و در عین حال تمیزی سیستم موتور را از طریق بازرسی‌های منظم و تعویض فیلتر حفظ کنند.